Ekonomistlerin, bankacıların, patronların sürekli bir sirkülasyon halinde Bloomberg vb. kanallarda ekonomi programlarına konuk olduğunu hepiniz görmüşsünüzdür. Uzun bir süredir televizyon izlemesem de twitterdan gördüğüm üzere bu kişiler bıkmadan usanmadan yorum yapmaya devam ediyor. Sözde uzman kişiler her konuda her zaman çok güvendikleri bir fikre sahip ve onun hakkında konuşup duruyorlar. Fikrin daha sonra gerçekleşip gerçekleşmemesi ise önemsenmiyor, irdelenmiyor. Daha sonra bahanesiyle birlikte üstünden geçilip farklı bir yorum yapılıyor.
Adamlar oturmuş halkın aklıyla dalga geçerken maalesef toplum da çoğunluk da bu aptallığa ayak uydurup 2-3 uzmanın ağzına bakar hale geliyor.
Yapılan yorumlar o kadar esnek ki her yöne çekilebilir. Söz gelimi yorum ” Bist 100 endeksi 100 bini kırarsa 105 bine gidebilir, 98 bini kırarsa 95 bine gidebilir. ” En yaygın yorum tiplerinden biri . Zaten fiyat vadede belirtilmediğinden sonsuza dek 98 bin ve 100 bin arasında kalacak değildir. Olağan durumlardan biri fiyatın 102 binden dönüp aşağı yönelmesidir (ya da tam tersi) ki bu tip olaylar da “Boğa Tuzağı” “Ayı Tuzağı” gibi söz öbekleriyle geçiştirilir.
Aşağıdaki görsel ekşi sözlükte elliot dalga analizi başlığına girilmiş bir entry. Televizyondaki yorumcuları buna benzetiyorum.
Piyasanın neden düştüğü neden çıktığı o kadar çok konuşuluyor ki piyasa katılımcıların asıl nedeni olan para kazanma mevzusuna değinen kimse yok. Yapılan şey teknik analiz, temel analizden çok (risk yönetimi konusuna hiç girmiyorum bile) umut tüccarlığı, popülistlik. Halk neyi duymak istiyorsa onu söylüyorlar aynı şekilde yatırım tavsiyesi veren aracı kurumlar da. Çoğu aracı kurum getiri de endeksi geçemiyor bile.
Herkesin bolca atıp tuttuğu, analizlerinden değil popülistlikten para kazandığı bir ortamda bu kişilerin de konuşmayı bırakacağını düşünmüyorum. Ama yatırımcılar onlara göre hareket etmeyi bırakabilir.
Bu bilgi çöplüğünde yatırımcıların bilgiyi analiz edip kullanması gittikçe zorlaşıyor.